خون تازه در قلب تجارت ریلی شرق کشور | طلسم «ایستگاه شهید مطهری» مشهد بالاخره شکسته شد
از سال ۱۳۸۱ تا امروز، یکی از بزرگ‌ترین ایستگاه‌ها در مسیر تجارت ریلی شرق کشور، گرفتار لجاجت سازمان گمرکات کشور شده و به دلایل واهی، حدود ۵۰ هزار مترمربع انبار و بارانداز بلااستفاده رها شده بود. سرانجام امروز و در جریان یک جلسه جنجالی، تأکید استاندار خراسان رضوی گره از یک چالش ۲۳ساله گشود.
به گزارش شهرآرانیوز، بیش از ۲۳ سال از افتتاح ایستگاه راه‌آهن «شهید مطهری» می‌گذرد؛ ایستگاهی در مسیر بزرگ‌ترین محور تجارت ریلی شرق کشور که از نظر تقسیمات کشوری ذیل بخش رضویه شهرستان مشهد قرار می‌گیرد و کانون فعالیت یکی از راهبردی‌ترین مسیر‌های تردد قطار‌های باری است و هر روز از حدود ۱۵ قطار حاوی محموله‌های تجاری میزبانی می‌کند. با این حال، به همین میزان که از عمر این ایستگاه می‌گذرد، هزار حرف و حدیث درباره فعالیت آن مطرح است. به عبارت ساده، ۲۳ سال است خون به دل فعالان اقتصادی، تجار و بازرگانان استان شده تا گره از یک انحصار بزرگ در این قطب ترانزیت ریلی شکسته شود. کدام انحصار؟ در این گزارش به بررسی راز‌های ناگفته این ماجرا می‌پردازیم.
وقتی قلب تجارت ریلی شرق، نبض ندارد!
ایستگاه شهید مطهری را قلب تپنده تجارت ریلی شرق کشور می‌خوانند. اغراق هم نیست، زیرا از نظر ژئوپلیتیک تقریباً در فاصله مساوی نسبت‌به مرز افغانستان و مرز ترکمنستان قرار گرفته، در مسیر بزرگراه‌های شمال به جنوب کشور و محور شرق به غرب موسوم به «جاده ابریشم» واقع شده و همه خطوط فرعی را به خطوط اصلی راه‌آهن متصل می‌کند.
کاظم شیردل، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی، درباره این پایگاه ترانزیت ریلی توضیح می‌دهد و در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: تقریباً همه همسایگان شمالی ما به‌خصوص کشور‌های شرق دریای خزر برای محموله‌هایی که به چابهار می‌رسد، خواهان استفاده از مسیری هستند که از ایستگاه شهید مطهری می‌گذرد. زیرساخت‌های فوق‌العاده‌ای آنجا فراهم است و از ماشین‌آلات متنوع و مدرن برای تخلیه و بارگیری گرفته تا انبار‌های سرپوشیده و روباز، ظرفیت کم‌نظیری در این ایستگاه ریلی در اختیار داریم.
وی می‌افزاید: اینجا یکی از معدود ایستگاه‌های ریلی کشور است که ما تجهیزات ویژه تخلیه و بارگیری فرآورده‌های نفتی را داریم. دقیق هم بخواهم بگویم، دو انبار مسقف به وسعت حدود ۳ هزار مترمربع، یک انبار هانگار به مساحت ۲ هزار مترمربع، یک بارانداز آسفالت به مساحت ۳۰ هزار مترمربع و یک بارانداز خاکی به مساحت ۲۰ هزار مترمربع، مساحت کل ایستگاه را به حدود ۹۰ هزار مترمربع می‌رساند و در واقع، اینجا ما تنها موقعیتی را در اختیار داریم که شبکه ریلی داخلی برای هدایت واگن‌ها به نزدیک‌ترین فاصله از انبار‌ها دارد که فرایند بارگیری و تخلیه را تا حد چشمگیری آسان می‌کند.
روایت یک لجاجت ۲۳ساله
تا اینجا، گزارش فقط روایتگر ظرفیت‌ها، زیرساخت‌ها و نکات امیدوارکننده بود، اما موضوع زمانی تلخ می‌شود که بدانیم ۲۳ سال است این زیرساخت‌ها توسط بخش خصوصی فراهم شده، اما شرکت انبار‌های عمومی و خدمات گمرک کشور با انحصارطلبی ذاتی دولتی‌ها، هر نوع خدمت به این سایت‌های خصوصی را ممنوع کرده است.
حسین محمدیان، رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی، در این‌باره به شهرآرانیوز می‌گوید: هرچه از ظرفیت ایستگاه شهید مطهری گفته‌ایم و شنیده‌اید، همه مربوط به زیرساخت‌هایی است که بخش خصوصی آنجا فراهم کرده است. در واقع، صد‌ها میلیارد تومان توسط شرکت‌های مختلف خصوصی در این ایستگاه سرمایه‌گذاری شده، اما آقایان سازمان گمرک به دلایلی که یکی از دیگری عجیب‌تر و نامعقول‌تر است، فعالیت این سایت‌ها را ممنوع می‌دانند.
وی می‌افزاید: ساده بگویم، وضعیت ایستگاه شهید مطهری در ۲۳ سال اخیر مثل یک خودروی بسیار پیشرفته است که فقط از آپشن کولر آن استفاده شده درحالی‌که هزاران ظرفیت و مزیت دیگر می‌تواند داشته باشد! معلوم هم نیست آقایان چه زمان قرار است دست از این لجاجت بردارند و انبار‌های ایستگاه را در اختیار همه محموله‌های تجاری قرار دهند تا هم نفع سرمایه‌گذار تأمین شود و هم ظرفیت ترانزیت ارتقا پیدا کند.
طلسم ایستگاه بالاخره شکسته شد
حالا پس از دو دهه، در هفدهمین جلسه یکشنبه‌های اقتصادی استاندار خراسان رضوی که صبح امروز (یکشنبه، ۴ آبان ۱۴۰۴) برگزار شد، بالاخره طلسم این بدعهدی سازمان گمرک شکست و با تأکید نماینده عالی دولت در استان، ضرب‌الاجل ۴۸ساعته برای حل‌وفصل دائمی اختلاف‌نظر‌ها در ایستگاه شهید مطهری مشهد پذیرفته شد.
رضا راستی، ناظر ارشد گمرکات خراسان رضوی، در تشریح این دستاورد بسیار مهم نشست امروز و در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز بیان می‌کند: حقیقت این است که استاندارد‌های ویژه‌ای برای ارائه خدمات ریلی در بخش ترانزیت و بار وجود دارد. علاوه بر این، براساس قانون، هر سرمایه‌گذار که بخواهد زمینه توسعه شبکه ریلی را به هر شکل ممکن فراهم کند، مکلف است بخش مشخصی از درآمد‌های حاصله را با دولت به اشتراک بگذارد. منشأ اختلافات در ایستگاه شهید مطهری همین بود که شرکت‌های سرمایه‌گذار با اشتراک‌گذاری درآمدهایشان موافقت نمی‌کردند و ما هم براساس آیین‌نامه قانونی، تکلیف کرده بودیم که از این زیرساخت‌ها استفاده نشود.
وی می‌افزاید: این یک مشکل ملی است که در بسیاری از ایستگاه‌های ریلی دیگر هم وجود دارد. حالا با تأکید آقای استاندار، در ایستگاه شهید مطهری مشهد دیگر تکلیف از ما ساقط است و بر همین اساس، حداکثر تا ۴۸ ساعت آینده همه ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های ایستگاه در قالب سه سایت خصوصی و مشتمل بر بارانداز، ایستگاه و انبار در اختیار محموله‌های عبوری قرار خواهد گرفت.
به گفته ناظر ارشد گمرکات خراسان رضوی، پیش‌بینی کارشناسی این است که با به‌کارگیری ظرفیت این سه سایت خصوصی، ماهیانه ۱۸۰۰ واگن بر ظرفیت بارگیری، تخلیه و ترخیص محموله‌های تجارت ریلی این ایستگاه افزوده شود. از نظر ارزش نیز شاهد ۳۰ درصد رشد در صادرات و واردات ریلی استان خواهیم بود و به عبارت دقیق‌تر، خراسان رضوی به اولین استان کشور تبدیل می‌شود که با مسئولیت نماینده عالی دولت، از این مشکل عبور خواهد کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
